"Śpiewamy na szóstkę!"

 

W piątek 10 listopada, w przeddzień 105. rocznicy odzyskania niepodległości, po raz szósty przystąpiliśmy do śpiewania "Mazurka Dąbrowskiego" w ramach akcji "Niepodległa do hymnu". W auli zgromadzili się nauczyciele, pracownicy i uczniowie Centrum Kształcenia Zawodowego.

Spotkanie poprowadził Janusz Giera po czym przekazał głos Dyrektorowi placówki mgr Adamowi Tarsie, który wygłosił słowo wstępne. Następnie przedstawiciele młodzieży zaprezentowali przygotowany krótki program artystyczny, na który złożyły się:

- odczyt dotyczący losów Polski od czasów rozbiorów do momentu odzyskania niepodległości,

- okolicznościowe wiersze,

- prezentacja na temat powstania hymnu polskiego i obecnych w jego tekście bohaterów narodowych.

Punktualnie o godzinie 11.11 wszyscy zgromadzeni, zachowując postawę zasadniczą, odśpiewali "Mazurka Dąbrowskiego", aby godnie uczcić przypadające następnego dnia Święto Niepodległości.

Uroczystość uświetnili swym występem: Marlena Wójcik, Agata Opala, Anna Juruś, Marcin Janota, Bartosz Łazarek

A całość przygotowały Panie: Agnieszka Bomba, Beata Cetnarowska i Krystyna Janaś.

 

 

 

 

11 listopada 2023 roku – 105. rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę

„Niepodległość” Marcin Wolski

Spośród słów używanych nieczęsto,

tłumnie dzisiaj na place wybiegło
słowo piękne, jak honor i męstwo,
słowo, które brzmi – niepodległość.
 
Niepodległość to brąz na cokołach,
lecz na co dzień – mówiąc po prostu
polski dom, polski las, polska szkoła,
polska władza i polski Kościół.
 
Ono znaczy – bez strachu spać.
Ono znaczy – spokojnie się budzić,
kochać, śmiać się i pewnie trwać
– w wolnym kraju wśród wolnych ludzi.

Walka o odzyskanie przez Polskę niepodległości rozpoczęła się na długo przed wybuchem I wojny światowej. W wyniku rozbiorów mających miejsce odpowiednio w 1772, 1793 i w 1795 roku Polska na 123 lata zniknęła z mapy Europy. Polacy nigdy nie pogodzili się z utratą Ojczyzny, a swoją tożsamość narodową pielęgnowali, mimo iż zaborca na różne sposoby starał się ich tego prawa pozbawić. Próby odzyskania niepodległości podejmowano w różnorakiej formie:

• - powstanie kościuszkowskie (1794 r.),
• - powołanie do życia Legionów Polskich we Włoszech (1797 r.),
• - utworzenie Księstwa Warszawskiego (1808 r.),
• - powstania: listopadowe (1830 r.) oraz styczniowe (1863 r.).

Nie przynosiły one jednak oczekiwanych skutków. Ich konsekwencją były represje polityczne i walka zaborców z polskością, czyli rusyfikacja i germanizacja. Mimo to Polacy nie porzucili marzeń o odzyskaniu niepodległości. Na różne sposoby polskie elity starały się zaszczepić wśród chłopów i robotników świadomość narodową i obywatelską. Centrum polskiego życia narodowego stała się - ciesząca się od lat 60. XIX w. szeroką autonomią polityczną - Galicja. Tam schronienie znajdowali ścigani w zaborze rosyjskim aktywiści, tam też działały swobodnie polskie partie polityczne, a w szkolnictwie, administracji i sądownictwie używano języka polskiego. Hucznie obchodzono tu polskie święta narodowe, takie jak rocznice wybuchu powstań narodowych.

Dopiero światowy konflikt – I wojna, zaktualizował tzw. sprawę polską w Europie i stał się szansą na odzyskanie przez Polskę i Polaków upragnionej wolności. Było to możliwe tylko dlatego, gdyż biorące w nim udział mocarstwa zaborcze stanęły do walki w przeciwstawnych blokach: Rosja przeciwko sojuszowi Niemiec i Austro-Węgier, a każda ze stron chciała zapewnić sobie w boju przychylność i wsparcie rekruta – Polaka.

Na ziemiach polskich wytworzyły się dwa przeciwstawne obozy: prorosyjski, reprezentowany przez Romana Dmowskiego, oraz proniemiecki na czele z Józefem Piłsudskim.

W 1914 roku, z inicjatywy Józefa Piłsudskiego, powstaje Pierwsza Kompania Kadrowa, a niedługo potem Legiony Polskie, które walczą u boku armii austriackiej.

Znaczące zmiany mocarstw zachodnich wobec sprawy polskiej następują pod koniec 1916 roku. Piątego listopada cesarze austriacki i niemiecki ogłaszają akt, w którym obiecują utworzenie po wojnie - z ziem odebranych Rosji - Królestwa Polskiego. W 1917 roku zostaje utworzona Rada Regencyjna, którą kieruje Józef Piłsudski. Tego samego roku żołnierzom Legionów Polskich nakazuje się złożyć przysięgę wierności cesarzom: niemieckiemu i austriackiemu. Legioniści odmawiają, za co spadają na nich ostre represje, a sam Józef Piłsudski zostaje uwięziony w Magdeburgu.

W tym samym czasie w Stanach Zjednoczonych szeroką działalność na rzecz rodaków podejmuje Ignacy Jan Paderewski, informując zagraniczną opinię publiczną o sytuacji Polaków.

22 stycznia 1917 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Woodrow /łudroł/ Wilson w jednym z czternastu punktów wydanego orędzia mówi o prawie Polski do niepodległości i konieczności powstania państwa polskiego z dostępem do morza.

Tymczasem w 1918 roku państwa centralne nie są już w stanie dłużej kontrolować terenów Królestwa Polskiego. To doprowadza do powstania lokalnych ośrodków władzy polskiej, które z czasem łączą się w większe. 10 listopada przybywa do Warszawy Józef Piłsudski. 11 listopada 1918 r. przejmuje z rąk Rady Regencyjnej władzę nad wojskiem, stając się Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich.

Po 123 latach niewoli zaczyna tworzyć się centralny ośrodek władzy odradzającego się państwa polskiego. W Paryżu podczas konferencji pokojowej ustalono, że do ziem polskich należeć będą Wielkopolska i Pomorze Wschodnie (bez Gdańska), a na Warmii, Mazurach i Górnym Śląsku zostanie przeprowadzony plebiscyt. Proces ostatecznego formowania się państwa polskiego trwa aż do roku 1922.

I wojna światowa otworzyła drogę do odzyskania wolności, a jedenasty listopada 1918 roku (przekazanie władzy Józefowi Piłsudskiemu przez Radę Regencyjną w Warszawie) uznano za dzień odzyskania przez nasz kraj niepodległości.

Wolności! Bądź nam siłą,

Co nadzieję wciąż rodzi, gdy wiary nie staje.

Daj zachować w umysłach dla przyszłych pokoleń

Dumny obraz Polski i język, i wiarę,

Gdy w obliczu śmierci przyjdzie nam się modlić.

Niechaj w sercach pewność jedną tylko mamy!

 

 

Historia „Mazurka Dąbrowskiego”

 

Mazurek Dąbrowskiego, czyli polski hymn, jest jednym z symboli narodowych, towarzyszących od ponad dwustu lat Polsce oraz Polakom w wielu trudnych oraz ważnych momentach. Powstał on jako Pieśń Legionów Polskich we Włoszech. Słowa zostały napisane przez Józefa Wybickiego w 1797 roku we Włoszech do melodii mazurka podlaskiego nieznanego autorstwa.

W 1795 roku, po trzecim rozbiorze Polski, kraj przestał istnieć na mapie. Przetrwał jednak w pamięci, kulturze oraz języku milionów Polaków, którzy znaleźli się pod zaborami. Dzięki staraniom Napoleona Bonapartego i generała Jana Henryka Dąbrowskiego na terenie Włoch w styczniu 1797 roku powstały Legiony Polskie.

Według większości wiarygodnych źródeł historycznych Pieśń Legionów Polskich po raz pierwszy odśpiewano publicznie w Reggio, 20 lipca 1797 roku na odprawie wojsk. Już w 1799 roku pieśń została opublikowana w Mantui, na łamach wydawanej we Włoszech „Legionowej dekady”. Siedem lat później, w 1806 roku, ukazała się drukiem w Polsce. Zmieniono wówczas kolejność strof – trzecia znalazła się na miejscu drugiej, usunięto strofy czwartą i szóstą.

Pieśń niezwykle szybko zyskała popularność. Początkowo śpiewali ją sami żołnierze, ale już w 1798 roku znana była we wszystkich trzech zaborach. Tekst został  również przetłumaczony na inne języki europejskie. Był śpiewany podczas zwycięskiego wjazdu generała Dąbrowskiego do Poznania w 1806 roku, w czasie powstań (listopadowego, Wiosny Ludów, styczniowego), a także podczas obu wojen światowych.

26 lutego 1927 roku, zgodnie z rozporządzeniem ówczesnego ministra spraw wewnętrznych Felicjana Sławoja-Składkowskiego, Mazurek Dąbrowskiego został oficjalnie ogłoszony hymnem Polski.

 

Polscy bohaterowie „Mazurka Dąbrowskiego”

Stefan Czarniecki 

Bohater narodowy, hetman polny koronny, oboźny koronny. Wsławił się m.in. udziałem w walkach przeciwko powstańcom Bohdana Chmielnickiego oraz – w czasie potopu szwedzkiego – przeciwko armii Karola X Gustawa. Jako strateg specjalizował się w prowadzeniu wojny podjazdowej. Jako polityk odznaczył się dozgonną wiernością królowi Janowi Kazimierzowi. Pomimo licznych kontrowersji, które budziła brutalność, z jaką prowadził działania na polach bitew, był powszechnie szanowany i lubiany przez swoich żołnierzy.

Wybicki poświęcił mu drugą zwrotkę pieśni, której tekst odnosi się bezpośrednio do przeprawy Czarnieckiego na wyspę Als podczas potopu szwedzkiego.

Jan Henryk Dąbrowski 

Wsławił się obroną Warszawy podczas insurekcji kościuszkowskiej. Po jej niepomyślnym zakończeniu opuścił Polskę i udał się, najpierw do Berlina, a następnie do Paryża, gdzie do francuskiego Dyrektoriatu dostarczył memoriał, w którym postulował stworzenie polskich legionów przy armii włoskiej oraz reńskiej. 9 stycznia 1797 roku w Mediolanie legiony zostały oficjalnie uformowane. Ponadto był inicjatorem powstania wielkopolskiego w 1806 roku, a w 1813 został mianowany naczelnym dowódcą wojsk polskich. Zwieńczeniem jego kariery była promocja na wojewodę  Królestwa Polskiego w 1815 roku.

Wybicki napisał pieśń dla legionów tego generała. Utwór bardzo spodobał się jego żołnierzom, którzy niemal natychmiast (za względu na słowa refrenu oraz szacunek do swojego przywódcy) zmienili tytuł pieśni na „Mazurek Dąbrowskiego”.

Tadeusz Kościuszko 

Wybitny inżynier, bohater wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Za odwagę i męstwo podczas walk mianowany został generałem brygady armii amerykańskiej. Przyjęto go także do elitarnego Towarzystwa Cyncynatów, które skupiało najwybitniejszych oficerów Armii Kontynentalnej. 24 marca 1794 roku na krakowskim rynku objął przywództwo nad insurekcją kościuszkowską jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej.

To właśnie do tego krwawego powstania nawiązuje Wybicki w ostatniej, szóstej zwrotce pieśni. Jej tekst odnosi się bezpośrednio do pamiętnego zwycięstwa wojsk prowadzonych przez Kościuszkę nad armią rosyjską, pod Racławicami w 1794 roku.